“Bescherm je bomen tegen zonnebrand”

“Historisch kennen we zonnebrand vooral van beuken, maar tegenwoordig zien we dat alle bomen met een dunne bast er gevoelig voor zijn: behalve de beuk dus ook de linde, esdoorn, els, gewone haagbeuk en paardenkastanje”, vertelt Kees Wittenberg, adviseur en verkoper bij Van den Berk Boomkwekerijen. “Dat is het gevolg van de klimaatverandering: door de hetere en vooral drogere zomers lopen meer bomen risico.”

Zonnebrand door droogtestress

Zonnebrand ontstaat door invloed van de avondzon op de bast. De avondzon kan onder de kroon door schijnen en de bast bereiken. Daardoor kan de temperatuur in de bast en in het cambium direct onder de bast de kritieke temperatuur bereiken van 45-47 graden. Wittenberg: “Dit gebeurt vooral bij bomen die verplant zijn of op één of andere manier stress hebben, waardoor ze te weinig vocht kunnen transporteren in de stam. Zonder voldoende vocht kan een boom zichzelf niet koelen en kan de bast te heet worden, met als gevolg verbranding en weefselnecrose.”

Open wond

Hoe erg de schade van zonnebrand is, is pas na één tot twee jaar zichtbaar. “Dan ontstaan er scheuren in de bast, die van de wortel tot de kroon kunnen lopen en tussen de 1,5 en 8 cm breed zijn. De boom heeft dan een open wond, en die maakt hem bevattelijk voor bacteriën en schimmels. Raakt hij daardoor aangetast, dan kan het dusdanig erg zijn dat hij afsterft. De boom doet er alles aan om de scheuren te herstellen maar is een aantal jaren kwetsbaar. Als het de boom lukt om de wond te laten overgroeien, dan is het litteken nog jarenlang te zien.”

Lees ook: Website Bomentabel.nl gelanceerd

Op de kwekerij

Bij de kwekerij zijn het vooral de bomen aan de westelijke buitenranden van het perceel die risico lopen. Wittenberg: “Daarom beschermen we die bomen nu met een kokosvezelmat. Vroeger pakte men beuken in met jute, maar dat zit te strak om de stam heen. Een kokosmat is een open vlechtwerk, zodat er zuurstof bij de boom kan komen.”

Eerste jaren kwetsbaar

“Bomen zijn het meest kwetsbaar in de eerste twee jaar na aanplant. Zorg er daarom bij de aanplant voor dat je plantvak goed is: dat het gat ruim genoeg is en dat er meststoffen bij gedaan worden, zodat de boom een zo goed mogelijke start meekrijgt en de verplantingsstress meevalt. Geef hem goed water na aanplant, al dan niet met een druppelslag en een gietrand, zodat het vocht bij de kluit komt en niet ernaast. Dan kan de boom zich koelen. Het is belangrijk om het vocht in de kluit goed te blijven controleren. En ook al is het minder mooi: hang er een kokosmat omheen en laat dat 1-2 jaar hangen. Het kan ook met een coating, dat zie je in Zuid-Europa meer.”

Beter beschermen

“Wie met bomen werkt, moet zich er goed van bewust zijn dat het risico op zonnebrand bij bomen gegroeid is door de klimaatverandering”, zegt Wittenberg. “In de groenbranche kent men de risico’s wel, maar is men er niet altijd van doordrongen. Als je om je heen kijkt, zie je steeds vaker bomen met schade. We moeten de bomen beter gaan beschermen.”

Tekst: Nolanda Klunder